Fındık dökülmesi sebebi
FINDIKTA DÖKÜM VE DÖKÜME SEBEP OLAN FAKTÖRLER
Döküm meyve sapının fiziki tesirlerle meyve olgunlaşmadan daldan ayrılması olayıdır.iki ayrı zamanda meydana gelen döküm bir çok faktörlerden ileri gelmektedir.
- İlkbahar(karanfil)Dökümü: mart-nisan ve mayıs aylarında karanfil veya dişi çiçek kümelerinin dallar üzerinden düşmesi şeklinde olan dökümdür.
- Yaz (çotanak)Dökümü:
a- Haziran Dökümü: Yumurtalıkları teşekkül etmemiş basit çiçek teşekküllerinin dökülmesidir.
b- Temmuz Dökümü (hasat önü dökümü=Hakiki meyve dökümü): Bu döküm yumurtalıkları gelişmiş, beyaz pamukcuk tabakası oluşmuş ve meyve kabuğu sertleşmiş çotanaklarının dökülmesidir.
Döküme Sebep Olan Faktörler;
BİYOLOJİK FAKTÖRLER:
- Erkek ve dişi çiçeklerin olgunluk dönemlerinin birbirine denk düşmemesi ve çiçek tozunun dişicik üzerinde çimlenemmesi.
- Bazı fındık çeşitlerinde görülen çiçek tozlarının normal çimlenme göstermesi fakat çiçek tozu çim borusunun kısalığı nedeniyle yumurtalığa kadar ulaşamamasıdır.
- Dişicik tepesine çiçek tozlarının gelmemesi.
- Çiçek tozlarının çimlenme kabiliyetinin zayıf olması
- Çiçek pllerinin plazmasının zayıf olması.
- Çiçek tozu kısırlığı.
FİZYOLOJİK FAKTÖRLER:
Beslenme noksanlığı gerek çiçek, gerekse de çotanak dökümüne sebep olduğu gibi periyodisiteyi meydana getiren yorgunlukta gıda maddelerinin noksanlığı ile ilgili olarak çiçek tozu çimlenme oranını düşürmek suretiyle dökümü artırmaktadır.
EKOLOJİK FAKTÖRLER:
Erkek ve dişi çiçekler üzerinde kuvvetli rüzgar, fazla yağış, kar, don, kuraklık, nisbi nem azlığı ve sis gibi muhtelif etkenler zarar meydana getirerek döküme sebep olurlar.
a. Kuvvetli Rüzgar: Çiçek tozlarının stiğma üzerine konmasını güçleştirdiği gibi, tutununların da önemli bir kısmını götürmek suretiyle tozlanma ve döllenmeye engel olarak döküme sebep olur.Soğuk esen rüzgarlar gibi mevsimsiz esen sıcak rüzgarlar da dişi çiçeklere zarar verirler.Ekim ve kasım aylarında esen sıcak rüzgarlar dişi çiçeğin tam açılmadığı bu aylarda çiçek tozlarının süratle olgunlaşmasını ve etrafa saçılmasını sağlayarak çiçek tozu israfına sebep olmaktadır.
b.Fazla Yağmur: Çiçeklenme zamanında uzun süren sürekli yağmurlar fındığın dökülmesine ve meyve bağlanmasına engel olduğu gibi çiçek tozlarının rüzgarlarla taşınmasına imkan vermez.Stiğma üzerine ve brakte yaprakları arasına gelen çiçek tozlarının tutunmalarını güçleştirir.Tutunanlarında bir kısmını çimlenmeden veya kısa bir çim borusu oluşturduktan sonra patlamalarına sebep olur.Dolayısıyla karanfil dökümü meyana gelir.
c.Kar: fındık dalcıklarını kırdığı gibi ısının düşmesi ileçiçek tozlarının olgunlaşmasını geciktirir ve tozlanma noksanlığına sebep olur.
d.Kuraklık: Özellikle Temmuz ayında meydana gelen kuraklık fındığın haşlanmasına ve dolayısıyla fındığın vaktinden önce dökülmesine sebep olmaktadır.Ayrıca fındığın iyi iç doldurmamasına ve randımanın düşmesine sebep olmaktadır.
e.Don: Kültür fındık çeşitlerinin çiçek tozları açıkta -4C ve erkek çiçek kapçıkları içersinde iken -8C`ye kadar dayanabilmektedir.Bu sınırı aşan düşük ısı döllenmeyi engeller ve döküme sebep olur. Dişi Çiçekler-8C`den itibaren zarar görmeye başlayıp -14C`büyük oranda zarar görür ve -16C`den itibaren tamemen ölmektedir.Odun gözleri -14C`den itibaren zarar görmeye başlamakta -22C`de tamemen ölmektedir.Ayrıca ilkbahar geç donları açılmış olan sürgün gözlerine büyük oranda zarar vermekte ve vadi içlerindeki bahçelerde soğuk rüzgarlar üşüme suretiyle fındıkta zarar meydana getirmektedir.
f.Nisbi Rutubet: Haziran ve Temmuz aylarında nisbi rutubet %60`ın altına düştüğü taktirde yaprakların ozmotik kuvvetinden fazla olması nedeniyle çotanak dökümüne sebep olmaktadır.
g.Sis: Çiçek tozlarının uçma mesafelerini kısaltır ve döllenme yetersizliğine sebep olarak karanfil dökümünü artırmaktadır.
Entomolojik ve Fitopatolojik Faktörler:
Fındıkta zarar yapan ve döküme sebep olan hastalık ve zararlılar mücadele kısmında geniş olarak anlatılmıştır.
Sonuç olarak sayılan bütün bu faktörlerden ileri gelen döküm nisbeti fındıkta % 45-60`ı bulmakta ve en iyi koşullarda fındıkta meyve tutum oranı %40-45 dolaylarındandır.